English
Bê tông là một trong những vật liệu xây dựng phổ biến nhất hiện nay. Để bê tông đạt được cường độ và độ bền tối ưu, việc bảo dưỡng sau khi đổ là vô cùng quan trọng. Bảo dưỡng bê tông đúng cách sẽ giúp quá trình thủy hóa của xi măng diễn ra hoàn toàn, đảm bảo bê tông phát triển cường độ tối đa, đồng thời giảm thiểu các vấn đề như nứt nẻ, rỗ bề mặt, co ngót, từ đó kéo dài tuổi thọ công trình. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về kỹ thuật bảo dưỡng bê tông sau khi đổ, bao gồm các phương pháp, yếu tố ảnh hưởng, thời gian bảo dưỡng và một số lưu ý quan trọng.
Phương pháp bảo dưỡng bê tông
Có nhiều phương pháp bảo dưỡng bê tông khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:
1. Giữ ẩm bằng nước:
Đây là phương pháp truyền thống và phổ biến nhất, nhằm cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho quá trình thủy hóa của xi măng. Có thể thực hiện bằng cách:
- Phun nước: Phun nước trực tiếp lên bề mặt bê tông bằng vòi phun hoặc máy phun sương. Cần phun đều, không để sót diện tích nào, tránh gây nứt nẻ. Nên phun nước tia nhỏ liên tục để cung cấp hơi ẩm thường xuyên, tránh phun nước ào ào gây xói mòn bề mặt.
- Ngâm nước: Đối với bê tông sàn, mái có mặt phẳng thuận lợi, có thể xây hàng gạch be bờ để ngâm nước. Cần chú ý khuấy đều nước sau một giờ để tránh xi măng đọng lại.
- Giữ nguyên cốp pha: Cốp pha có tác dụng giữ ẩm rất tốt. Có thể kết hợp phun nước vào cốp pha để tăng cường lượng hơi ẩm. Ván cốp pha phải được tưới đẫm nước.
- Bảo dưỡng bằng nước nóng: Trong điều kiện nhiệt độ thông thường (20 – 30 độ C), xi măng thủy hóa chậm. Tuy nhiên, ở nhiệt độ cao trên 40 độ C, tốc độ thủy hóa tăng lên đáng kể. Do đó, có thể bảo dưỡng bê tông bằng nước nóng từ 80 đến 90 độ C để tăng tốc độ đông cứng và phát triển cường độ của bê tông.
2. Phương pháp bảo dưỡng khô:
Phương pháp này không sử dụng nước, mà sử dụng các vật liệu cách ẩm để ngăn chặn sự bay hơi nước từ bê tông. Bề mặt bê tông được phủ bằng các vật liệu như vải bạt, màng polyetylen hoặc phun chất tạo màng (ví dụ Antisol E, Antisol S của Sika).
3. Sử dụng vật liệu phủ:
Các vật liệu phủ giúp hạn chế sự bốc hơi nước, giữ ẩm cho bê tông. Một số vật liệu phủ phổ biến bao gồm:
| Vật liệu | Mô tả | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|---|
| Màng nilon | Màng nhựa mỏng, thường được sử dụng trong điều kiện thời tiết nắng nóng. | Dễ sử dụng, giá thành rẻ. | Dễ bị rách, bay hơi nước nếu không được che chắn cẩn thận. |
| Bao bố | Vải bố có khả năng thấm hút nước tốt. | Giữ ẩm tốt, giá thành rẻ. | Khó che phủ toàn bộ bề mặt, dễ bị bay hơi nước nếu không được tưới nước thường xuyên. |
| Thảm bảo dưỡng bê tông | Vật liệu chuyên dụng, có cấu tạo gồm lớp vải cotton thấm hút nước và lớp màng LDPE ngăn thoát hơi nước. | Giữ ẩm tốt, dễ thi công, hiệu quả kinh tế cao. | Chi phí ban đầu cao hơn so với các vật liệu khác. |
4. Sử dụng hợp chất bảo dưỡng:
Các hợp chất bảo dưỡng tạo màng mỏng trên bề mặt bê tông, ngăn cản sự bốc hơi nước. Ví dụ như:
| Hợp chất | Mô tả | Ứng dụng |
|---|---|---|
| Sika® Antisol® E | Hợp chất bảo dưỡng gốc parafin, tạo màng mỏng bao phủ bề mặt bê tông. | Giảm nứt, tăng cường độ và khả năng kháng sương giá. Thích hợp cho bề mặt bê tông lộ thiên, diện tích lớn. |
| LB-CURING | Dung dịch silicat kim loại pha sẵn, tạo màng mỏng vi tinh thể trám lỗ hở, giảm tỉ lệ bốc hơi nước. | Đảm bảo sự thủy hóa của bê tông diễn ra hoàn toàn. Không độc hại với con người và môi trường. |
Hậu quả của việc bảo dưỡng bê tông không đúng cách
Bảo dưỡng bê tông không đúng kỹ thuật có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ của công trình. Một số hậu quả phổ biến bao gồm:
- Giảm cường độ: Bê tông không được bảo dưỡng đúng cách sẽ không đạt được cường độ thiết kế, làm giảm khả năng chịu lực của kết cấu.
- Nứt nẻ: Nước trong bê tông bốc hơi nhanh dẫn đến co ngót, gây ra các vết nứt trên bề mặt bê tông.
- Tăng tính thấm: Bê tông bị nứt nẻ sẽ dễ bị thấm nước, gây ra hiện tượng rỗ bề mặt, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và độ bền của công trình.
- Rỗ bề mặt: Bê tông không đủ ẩm sẽ không thể hình thành cấu trúc vững chắc, dẫn đến hiện tượng rỗ bề mặt, làm giảm tính thẩm mỹ và độ bền của công trình.
Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình bảo dưỡng bê tông
Chất lượng bảo dưỡng bê tông chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Nhiệt độ: Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến tốc độ thủy hóa của xi măng. Ở nhiệt độ cao, tốc độ thủy hóa tăng, bê tông đông cứng nhanh hơn, nhưng cũng dễ bị nứt nẻ do co ngót. Ngược lại, ở nhiệt độ thấp, quá trình thủy hóa diễn ra chậm, bê tông cần thời gian bảo dưỡng lâu hơn.
- Độ ẩm: Độ ẩm môi trường ảnh hưởng đến tốc độ bay hơi nước của bê tông. Độ ẩm cao giúp bê tông giữ ẩm tốt hơn, hạn chế nứt nẻ. Trong điều kiện khô hanh, cần tăng cường bảo dưỡng bằng cách tưới nước thường xuyên hơn hoặc sử dụng vật liệu phủ.
- Gió: Gió làm tăng tốc độ bay hơi nước của bê tông, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết khô hanh. Cần che chắn hoặc sử dụng các biện pháp giảm thiểu tác động của gió để bảo vệ bê tông.
- Loại bê tông: Mỗi loại bê tông có yêu cầu bảo dưỡng khác nhau. Ví dụ, bê tông khối lớn có yêu cầu chống nứt do nhiệt thủy hóa cao hơn, cần được bảo dưỡng lâu hơn và kiểm soát nhiệt độ tốt hơn so với bê tông thông thường.
- Điều kiện thời tiết: Thời tiết nắng nóng, gió lớn làm tăng tốc độ bay hơi nước, cần tăng cường bảo dưỡng. Ngược lại, trong điều kiện thời tiết mát mẻ, ẩm ướt, có thể giảm bớt cường độ bảo dưỡng.
- Phương pháp bảo dưỡng: Mỗi phương pháp bảo dưỡng có hiệu quả khác nhau. Cần lựa chọn phương pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của công trình, loại bê tông và điều kiện thời tiết.
Thời gian bảo dưỡng
Thời gian bảo dưỡng bê tông được chia thành hai giai đoạn: bảo dưỡng ban đầu và bảo dưỡng tiếp theo.
- Bảo dưỡng ban đầu: Giai đoạn này bắt đầu ngay sau khi hoàn thiện việc đổ bê tông và kéo dài cho đến khi bê tông đạt được cường độ bảo dưỡng tới hạn. Mục đích của bảo dưỡng ban đầu là ngăn chặn sự mất nước do bay hơi dưới tác động của các yếu tố thời tiết như nắng, gió, nhiệt độ và độ ẩm không khí. Thời gian bảo dưỡng ban đầu phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và thành phần cấp phối của bê tông. Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nắng nóng, thời gian bảo dưỡng ban đầu có thể chỉ là 1-2 giờ, trong khi ở điều kiện thời tiết khác là 3-4 giờ.
- Bảo dưỡng tiếp theo: Giai đoạn này tiếp nối ngay sau giai đoạn bảo dưỡng ban đầu và kéo dài cho đến khi bê tông đạt được cường độ mong muốn. Trong giai đoạn này, cần tưới nước giữ ẩm liên tục cho bê tông. Thời gian bảo dưỡng tiếp theo phụ thuộc vào loại bê tông, mác bê tông và điều kiện môi trường. Thời gian bảo dưỡng cần thiết được xác định dựa trên thời gian bảo dưỡng ban đầu.
Tài liệu hướng dẫn bảo dưỡng bê tông
Tại Việt Nam, Hội Bê tông Việt Nam đã ban hành các tiêu chuẩn về bảo dưỡng bê tông, bao gồm:
- TCVN 5592:1991: Tiêu chuẩn này quy định việc bảo dưỡng ẩm tự nhiên cho bê tông nặng, bằng cách phủ mặt và tưới nước
- TCVN 8828:2011: Tiêu chuẩn này thay thế TCVN 5592:1991, quy định những yêu cầu về bảo dưỡng ẩm tự nhiên cho các kết cấu bê tông và bê tông cốt thép.
Một số lưu ý quan trọng khi bảo dưỡng bê tông
- Thời gian bảo dưỡng: Thời gian bảo dưỡng tối thiểu thường là 7 ngày. Tuy nhiên, để bê tông đạt cường độ tối ưu và đảm bảo chất lượng công trình, thời gian bảo dưỡng có thể kéo dài đến 3-4 tuần, đặc biệt là đối với các kết cấu chịu lực quan trọng.
- Tưới nước đúng cách: Nên tưới nước thường xuyên, đều đặn, tránh để bê tông bị khô. Trong 7 ngày đầu, ban ngày tưới 3 giờ 1 lần, ban đêm ít nhất 1 lần.
- Che chắn mưa: Trong vòng hai ngày đầu sau khi đổ bê tông, nếu gặp trời mưa phải che chắn, không để mưa rơi trực tiếp làm rỗ mặt bê tông.
- Tránh va chạm: Trong 3 ngày đầu, không được đi lại hay để vật liệu nặng trên sàn bê tông mới đổ7.
- Lựa chọn vật liệu phù hợp: Lựa chọn vật liệu phủ hoặc hợp chất bảo dưỡng phù hợp với điều kiện thời tiết và loại bê tông.
Nguồn trích dẫn
1. KỸ THUẬT BẢO DƯỠNG BÊ TÔNG SAU KHI ĐỔ, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://baolochp.vn/ky-thuat-bao-duong-be-tong-sau-khi-do.html
2. Hướng dẫn bạn về thời gian bảo dưỡng bê tông, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://hbcg.vn/news/10111-huongdanbanvethoigianbaoduongbetong.html
3. 3 PHƯƠNG PHÁP BẢO DƯỠNG BÊ TÔNG ĐÚNG CÁCH – Dufago, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://dufago.com.vn/phuong-phap-bao-duong-be-tong-dung-cach/
4. Cách bảo dưỡng bê tông đúng kỹ thuật – Xi măng Việt Nam – Ximang.vn, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://ximang.vn/tu-van/cach-bao-duong-be-tong-dung-ky-thuat-10985.htm
5. KỸ THUẬT BẢO DƯỠNG BÊ TÔNG BẠN CẦN BIẾT – Vietbeton, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://vietbeton.com/ky-thuat-bao-duong-be-tong-ban-can-biet
6. lựa chọn phương pháp bảo dưỡng bê tông hiệu quả trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://stce.huce.edu.vn/index.php/vn/article/download/891/529
7. “Bật mí” 4 bí quyết bảo dưỡng bê tông sau khi đổ đúng kỹ thuật – Kiến trúc Không Gian Xanh, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://khonggianxanh.com/11952-bat-mi-4-bi-quyet-bao-duong-be-tong-sau-khi-do-dung-quy-trinh.html
8. Thảm bảo dưỡng bê tông – Vải giữ ẩm bê tông mới đổ – Hạ Tầng Việt, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://hatangviet.vn/tham-bao-duong-be-tong/
9. Thảm bảo dưỡng bê tông – Che phủ giữ ẩm cho bê tông mới đổ – Hiệu quả, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://thambaovesan.vn/san-pham/tham-bao-duong-be-tong/
10. Sika® Antisol® E | Bê Tông – Sika Vietnam, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://vnm.sika.com/vi/kenh-phan-ph-i-banl/be-tong/sika-antisol-e.html
11. Chất bảo dưỡng bê tông LB-CURING – Công ty TNHH Silicat Long Bình, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://longbinhco.com/chat-bao-duong-be-tong-lbcuring-p192.html
12. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bê tông bạn nên biết – Trạm Thời Tiết, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://tramthoitiet.com/tin-tuc/cac-yeu-to-anh-huong-den-chat-luong-be-tong-ban-nen-biet-4841.html
13. Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5592:1991 về bê tông nặng – Yêu cầu bảo dưỡng ẩm tự nhiên (năm 1991) (Văn bản hết hiệu lực), truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://caselaw.vn/van-ban-phap-luat/259166-tieu-chuan-viet-nam-tcvn-5592-1991-ve-be-tong-nang-yeu-cau-bao-duong-am-tu-nhien-nam-1991-van-ban-het-hieu-luc
14. Tải miễn phí TCVN 8828:2011 Bê tông – Yêu cầu bảo dưỡng ẩm tự nhiên – Opacontrol, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://opacontrol.com.vn/blogs/tai-lieu/tcvn-8828-2011
15. Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8828:2011 về Bê tông – Yêu cầu bảo dưỡng ẩm tự nhiên (năm 2011) – Caselaw Việt Nam, truy cập vào tháng 2 19, 2025, https://caselaw.vn/van-ban-phap-luat/252196-tieu-chuan-quoc-gia-tcvn-8828-2011-ve-be-tong-yeu-cau-bao-duong-am-tu-nhien-nam-2011