Mô Hình Xe Đầu Kéo Điện Chuyên Dụng Cảng tại Châu Âu: Giải Pháp Xanh và Hiệu Quả Cho Cảng Việt Nam

Xe đầu kéo điện nội bộ cảng là gì?

Ngành công nghiệp logistics và cảng biển đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ sang sử dụng năng lượng sạch và giảm thiểu tác động đến môi trường. Trong bối cảnh đó, xe đầu kéo điện chuyên dụng  (Electric Terminal Tractor), còn được gọi là xe đầu kéo chuyên dụng điện hoặc xe kéo container điện chạy nội bộ Cảng, nổi lên như một giải pháp tối ưu, thay thế cho các dòng xe đầu kéo chạy bằng nhiên liệu diesel truyền thống. Xe đầu kéo điện nội bộ cảng được thiết kế để kéo rơ-moóc chở container hoặc hàng hóa trong phạm vi hẹp, chủ yếu tại các cảng biển, ICD, trung tâm logistics, và kho bãi.

Vai trò của Xe đầu kéo điện nội bộ cảng là vận chuyển hàng hóa giữa các điểm trong cảng, kết nối giữa tàu biển và kho bãi, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động logistics.

So sánh Xe đầu kéo điện nội bộ cảng với xe đầu kéo thông thường

Một số sự khác biệt giữa Xe đầu kéo điện nội bộ cảng so với xe đầu kéo thông thường:

• Mục đích sử dụng: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng được thiết kế cho hoạt động ngắn hạn trong phạm vi cảng, di chuyển container giữa các điểm trong cảng, trong khi xe đầu kéo thông thường dùng cho vận chuyển đường dài, từ thành phố này sang thành phố khác.
•  Thiết kế: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng có cabin nhỏ hơn cabin lệch chỉ có 1 ghế cho tài xế, tập trung vào tính cơ động và dễ điều khiển trong không gian hẹp, linh hoạt trong vận hành
• Nhiên liệu: Nhiên liệu điện, không phát thải, phù hợp với mục tiêu giảm phát thải tại cảng, đáp ứng tiêu chí cảng xanh, trong khi xe đầu kéo thông thường chủ yếu chạy bằng diesel.

Xu hướng phát triển xe đầu kéo điện nội bộ cảng ở châu Âu

Thị trường Xe đầu kéo điện nội bộ cảng tại châu Âu

Theo một báo cáo của Embotech, APM Terminals Maasvlakte II (MVII) tại Rotterdam sẽ đưa vào hoạt động 30 xe đầu kéo tự động chạy điện (ATT) vào năm 2027. Đây là dự án triển khai Xe đầu kéo điện nội bộ cảng quy mô lớn đầu tiên tại châu Âu, cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng đối với loại xe này. Nhiều cảng biển lớn ở châu Âu như Rotterdam, Hamburg, Antwerp… đang tích cực đầu tư vào hạ tầng và phương tiện vận tải điện, trong đó có Xe đầu kéo điện nội bộ cảng. Sự phát triển của thị trường Xe đầu kéo điện nội bộ cảng tại châu Âu được thúc đẩy bởi các yếu tố về chính sách, môi trường và kinh tế.

Ảnh hưởng đến Việt Nam

 Xu hướng Xe đầu kéo điện nội bộ cảng tại châu Âu có thể ảnh hưởng đến Việt Nam, đặc biệt trong ngành logistics và cảng biển, khi Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu lớn sang châu Âu. Các cảng Việt Nam, như cảng Cái Mép – Thị Vải hoặc cảng Hải Phòng, xử lý lượng lớn container, và có thể cần áp dụng công nghệ xanh như Xe đầu kéo điện nội bộ cảng để đáp ứng kỳ vọng của đối tác châu Âu và duy trì lợi thế cạnh tranh.

• Yêu cầu từ đối tác thương mại: Các tuyến vận tải từ Việt Nam đến châu Âu có thể ưu tiên cảng có hoạt động bền vững, do đó, việc áp dụng Xe đầu kéo điện nội bộ cảng có thể giúp cảng Việt Nam thu hút thêm tuyến vận tải.
•  Áp lực từ quy định quốc tế: EU đang triển khai Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM), áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ các nước không đạt tiêu chuẩn xanh, như sản phẩm có lượng phát thải carbon cao trong sản xuất. Mặc dù CBAM chủ yếu tập trung vào giai đoạn sản xuất, một cách tiếp cận toàn diện có thể bao gồm giảm phát thải trong chuỗi cung ứng, bao gồm cả hoạt động cảng biển. Ví dụ, nếu cảng Việt Nam sử dụng xe diesel thay vì Xe đầu kéo điện nội bộ cảng, có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chi phí xuất khẩu.
• Chuyển giao công nghệ: Các công ty châu Âu có thể đầu tư hoặc chuyển giao công nghệ Xe đầu kéo điện nội bộ cảng cho Việt Nam, đặc biệt khi Việt Nam cam kết giảm phát thải theo Thỏa thuận Paris và chiến lược phát triển bền vững quốc gia.

Ưu điểm của xe đầu kéo điện nội bộ cảng

Hiệu quả kinh tế

• Tiết kiệm nhiên liệu: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng sử dụng năng lượng điện, giúp tiết kiệm chi phí nhiên liệu so với xe đầu kéo diesel.
• Giảm chi phí bảo trì: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng có ít bộ phận chuyển động hơn, giảm thiểu chi phí bảo trì và sửa chữa. Động cơ điện không cần thay dầu, lọc gió, lọc dầu như động cơ diesel, giúp giảm chi phí bảo dưỡng định kỳ.
• Tăng thời gian hoạt động: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng ít gặp sự cố hỏng hóc hơn so với xe đầu kéo diesel, giúp tăng thời gian hoạt động và hiệu suất làm việc.

Bảo vệ môi trường

• Không phát thải khí thải: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng không phát thải khí thải độc hại, góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí và hiệu ứng nhà kính. Điều này đặc biệt quan trọng tại các cảng biển, nơi thường tập trung nhiều phương tiện giao thông và hoạt động công nghiệp gây ô nhiễm.
• Giảm thiểu tiếng ồn: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng vận hành êm ái, giảm thiểu tiếng ồn trong khu vực cảng biển. Điều này giúp cải thiện môi trường làm việc cho công nhân và giảm thiểu tác động đến cộng đồng xung quanh.

Nâng cao năng suất

• Tăng tốc nhanh: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng có khả năng tăng tốc nhanh và vận hành mạnh mẽ, giúp nâng cao năng suất làm việc tại cảng. Mô-men xoắn tức thì của động cơ điện giúp Xe đầu kéo điện nội bộ cảng di chuyển linh hoạt và hiệu quả hơn, đặc biệt là khi kéo container nặng.
• Dễ dàng điều khiển: Xe đầu kéo điện nội bộ cảng dễ dàng điều khiển trong không gian hẹp, phù hợp với đặc thù hoạt động tại cảng biển.